Khe mạch ngừng là yếu tố không thể thiếu trong thi công sàn bê tông, giúp kiểm soát nứt gãy và đảm bảo liên kết giữa các đợt đổ. Việc bố trí khe mạch ngừng đúng vị trí sẽ hạn chế thấm nước, tăng tuổi thọ kết cấu. Đặc biệt, khi kết hợp với vật liệu cản nước, khe mạch ngừng còn đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát độ kín sàn, tầng hầm, bể chứa.
Khe mạch ngừng sàn bê tông và vị trí đặt tiêu chuẩn
Khe mạch ngừng trong bê tông và vai trò kỹ thuật
Trong thi công bê tông khối lớn, việc gián đoạn thời gian đổ là điều khó tránh. Khi đó, khe mạch ngừng trong bê tông xuất hiện như một giải pháp bắt buộc nhằm đảm bảo tiến độ thi công nhưng không làm suy yếu kết cấu. Đây là những vị trí tạm ngừng đổ bê tông giữa các ca thi công và cần được xử lý đúng kỹ thuật để đảm bảo độ liên kết giữa lớp cũ và lớp mới.
Về vai trò kỹ thuật, khe mạch ngừng trong bê tông giúp điều phối tiến độ thi công, tránh hiện tượng nứt do khối lượng bê tông quá lớn được đổ cùng lúc. Đặc biệt với sàn bê tông có diện tích lớn, các khe mạch ngừng được bố trí hợp lý sẽ giúp giảm ứng suất nội bộ và kiểm soát độ co ngót hiệu quả. Điều này giữ cho mặt sàn phẳng đều và không bị lún cục bộ về sau.
Ngoài ra, khe mạch ngừng trong bê tông còn đóng vai trò trong thiết kế hệ thống chống thấm. Nếu xử lý bề mặt mạch ngừng không kỹ, nước có thể thẩm thấu qua khe dẫn đến ẩm ướt, thấm dột. Chính vì vậy, vai trò kỹ thuật của khe mạch ngừng không chỉ dừng lại ở kết cấu mà còn mở rộng sang chống thấm, hoàn thiện và bảo trì.
Vị trí đặt khe mạch ngừng sàn bê tông đúng kỹ thuật
Việc xác định vị trí đặt khe mạch ngừng sàn bê tông là bước quan trọng quyết định đến độ bền và tính ổn định của toàn bộ công trình. Theo tiêu chuẩn kỹ thuật, khe mạch ngừng nên được bố trí tại vị trí có nội lực nhỏ nhất, thường là vùng gần cột, chân tường hoặc giữa nhịp sàn. Tránh đặt khe ở giữa các đoạn chịu uốn lớn, nơi có tải trọng tập trung hoặc gần gối đỡ vì dễ gây nứt kết cấu.
Trong thực tế thi công, nhiều kỹ sư đã ứng dụng quy tắc chia nhịp để đặt khe mạch ngừng sàn bê tông theo từng ô vuông hoặc dải có chiều rộng khoảng 4–6 mét. Cách bố trí này giúp phân tán ứng suất, giảm nguy cơ nứt do co ngót và biến dạng nhiệt. Đồng thời, bề mặt mạch ngừng cần được làm sạch và tạo nhám trước khi đổ đợt bê tông tiếp theo để đảm bảo liên kết chắc chắn.
Vị trí khe mạch ngừng còn ảnh hưởng đến hiệu quả chống thấm nếu không thi công đúng kỹ thuật. Vì thế, người thi công cần tuân thủ bản vẽ và tiêu chuẩn TCVN 4453:1995 để đảm bảo khe được đặt ở vị trí tối ưu nhất.
Mạch ngừng và khe co giãn – phân biệt và ứng dụng
Trong nhiều tài liệu kỹ thuật và công trình thực tế, nhiều người dễ nhầm lẫn giữa mạch ngừng và khe co giãn. Dù đều là các “khe kỹ thuật” trong bê tông, nhưng mục đích và cách thi công của chúng hoàn toàn khác nhau. Mạch ngừng là vị trí tạm ngừng đổ bê tông giữa các ca thi công, còn khe co giãn là phần được thiết kế sẵn nhằm hấp thụ chuyển vị do co ngót, giãn nở nhiệt hoặc chấn động địa chất.
Khe mạch ngừng có thể chủ động hoặc bị động (do ngưng thi công ngoài ý muốn), trong khi khe co giãn là cấu kiện bắt buộc phải có trong thiết kế kết cấu bê tông khối lớn, đường bê tông, cầu, nhà xưởng dài. Nếu đặt nhầm chức năng hoặc thi công sai kỹ thuật, cả hai loại khe này đều có thể gây thấm nước, rạn nứt hoặc phá vỡ liên kết giữa các phần bê tông.
Việc phân biệt mạch ngừng và khe co giãn rõ ràng giúp kỹ sư lựa chọn đúng giải pháp kỹ thuật và vật liệu phù hợp. Trong trường hợp sàn lớn hoặc tường chắn dài, nên phối hợp cả hai để đạt hiệu quả cao nhất.
Bản vẽ chi tiết khe mạch ngừng thực tế công trình
Để đảm bảo thi công chính xác và đồng nhất, các bản vẽ chi tiết khe mạch ngừng luôn được chuẩn bị sẵn trong hồ sơ thiết kế kỹ thuật. Bản vẽ thể hiện rõ vị trí, kích thước, hình dạng và cách xử lý bề mặt của khe mạch ngừng, đồng thời chỉ rõ vị trí đặt băng cản nước, bulong neo, hoặc lớp vữa liên kết. Trong thi công sàn bê tông, bản vẽ thường quy định rõ chiều sâu cắt tạo khe, khoảng cách các khe, cũng như yêu cầu về độ nhám và xử lý bề mặt mạch tiếp xúc.
Khi thi công tầng hầm, bể chứa hoặc sàn mái – nơi dễ thấm nước – bản vẽ chi tiết khe mạch ngừng sẽ hướng dẫn rõ cách đặt băng cản nước PVC đúng vị trí giữa tim mạch ngừng, đảm bảo ngăn nước thẩm thấu qua đường nối. Việc tuân thủ bản vẽ giúp tránh sai sót, tiết kiệm chi phí sửa chữa và tăng độ bền công trình.
Trong thực tế, nếu không có bản vẽ chi tiết khe mạch ngừng, việc thi công sẽ thiếu nhất quán và có thể gây nên các điểm yếu trong cấu trúc sàn bê tông. Vì vậy, chủ đầu tư và đơn vị thi công cần phối hợp chặt chẽ để triển khai đúng theo bản vẽ được phê duyệt.
Kết hợp khe mạch ngừng với băng cản nước PVC
Trong các công trình ngầm như tầng hầm, bể nước, hồ bơi hoặc sàn bê tông chống thấm, việc kết hợp khe mạch ngừng với băng cản nước PVC là giải pháp hiệu quả nhằm ngăn ngừa thấm nước qua các vị trí tiếp giáp. Băng cản nước PVC thường có hình dạng bản dẹt, bản chữ V hoặc hình gân, được lắp đặt chính giữa mạch ngừng để ngăn dòng thấm từ bên ngoài xâm nhập qua đường nối bê tông.
Khi thi công khe mạch ngừng, người thợ sẽ đặt sẵn băng cản nước vào giữa lớp bê tông đổ lần đầu. Phần còn lại của băng sẽ nằm trong lớp bê tông đổ tiếp theo. Điều này tạo thành một “hàng rào chống thấm” hiệu quả trong toàn bộ chiều dày sàn. Việc kết hợp khe mạch ngừng với băng cản nước không chỉ tăng độ kín nước mà còn đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền dài hạn cho công trình.
Băng cản nước cần được cố định chắc chắn, không được xoắn, gập trong quá trình đổ bê tông. Các mối nối giữa các đoạn băng cũng phải hàn nhiệt hoặc ép keo đúng kỹ thuật để tránh rò rỉ.
CÔNG TY TNHH SX THƯƠNG MẠI LK
- Địa chỉ: 84/8 Đường Số 11, Phường Trường Thọ, Quận Thủ Đức, TpHCM
- Hotline: 0945 206 579
- Email: info@lkm.vn
- Website: lkmaterial.com